رسالۀ توضیح المسائل، مطابق با فتاوای مرجع عالیقدر، شامل احکام و دستورات عملی شرع مقدس اسلام است که با توجه به نیاز روز مؤمنان و مواجهۀ ایشان با مسائل مستحدثه و نوین زندگی جدید، تدوین و عرضه شده است. این رساله، راهنمایی برای پیشبرد امور فردی و اجتماعی زندگی هر فرد مسلمان است تا بتواند در خلال زندگی جاری خود رضایت خداوند متعال را جلب نماید و شئون مختلف زندگی خود را در مسیر رستگاری در دنیا و آخرت تنظیم نماید.
زندگینامه آیت الله العظمی جعفر سبحانی (مد ظله العالى) :
استاد معظم حضرت آيت اللّه سبحانى در 28 شوال المكرم1347ق(20 فروردين 1308ش) در تبريز در خانواده علم و تقوا و فضيلت ديده به جهان گشود.
آيت اللّه حاج شيخ جعفر سبحانى، پس از فراغت از تحصيلات ابتدايى، در مكتبخانه مرحوم ميرزا محمود فاضل (4) (فرزند فاضل مراغى از شاگردان شيخ اعظم انصارى) به فراگيرى متون ادب پارسى پرداخت و كتابهايى مانند: گلستان، بوستان، تاريخ معجم، نصاب الصبيان، ابواب الجنان و غيره را فراگرفت .سپس در 14 سالگى (1361ق) رهسپار مدرسه علميه طالبيه تبريز گرديد و به آموختن مقدمات علوم و سطوح پرداخت. علوم ادبى را نزد مرحومان: حاج شيخ حسن نحوى و شيخ على اكبر نحوى، و بخشى از مطول، منطق منظومه و شرح لمعه را در محضر علاّمه بزرگوار ميرزا محمد على مدرس خيابانى صاحب ريحانة الأدب (م1373ق) (5) بياموخت و اين همه پنج سال (تا 1365ق) به طول انجاميد.
استاد معظم حضرت آيت اللّه سبحانى در طول ساليان دراز تدريس، تربيت شاگردان بسيار، بزرگداشت شعاير دينى، سخنرانى در مجامع فرهنگى، نگارش مقالات متعدد در مجلات معتبر علمى، مصاحبه هاى فراوان، تبليغ ارزشهاى مذهبى، بنياد مؤسسات تحقييقاتى و تأسيس مجلات علمى، به تأليفات بسيار در زمينه هاى مختلف دينى همچون: تفسير، حديث، فقه، اصول، كلام، تاريخ، فلسفه، ملل ونحل، رجال، درايه، علوم ادبى، دفاع از ساحت تشيع، نقد وهابيت و موضوعات ديگر نگاشته است، كه ما مهمترين آنها را به ترتيب موضوعى فهرست مى كنيم:
الف: تفسير قرآن
الف/1(تفسير ترتيبى):
1. تفسير سوره رعد به نام قرآن واسرار آفرينش.
2. تفسير سوره فرقان به نام سيماى انسان كامل در قرآن.
3. تفسير سوره توبه.
4. تفسير سوره منافقون به نام دوست نماها.
5. تفسير سوره حديد به نام قرآن و معارف عقلى.
6. تفسير سوره حجرات به نام سيستم اخلاقى اسلام.
7. تفسير سوره لقمان به نام مربى نمونه.
الف /2(تفسير موضوعى):
1. منشور جاويد قرآن(14 جلد):
مبارزه با فساد جنسى، حمايت از يتيم، عدالت در گفتار، ابعاد قسط و عدل، بعد جهانى جامعه، شكر و سپاس، اسراف و تبذير، تعصب، زبان در قرآن، قلب و فؤاد، قانونمندى جامعه و تاريخ، سنت هاى تغيير ناپذير.
ج2: مبانى توحيد از ديدگاه قرآن.
ج3: جهاد، هجرت، حق و باطل، اخلاص، نور و ظلمت، عوامل گمراهى، نعمت هاى جاويدان، وجدان، اميد و ترس، روح، تأويل، عمل صالح، نسل صالح، خدافراموشى، وسوسه هاى شيطان در تدبير پيامبران، محكم و متشابه، راسخان در علم، تأويل در مقابل تنزيل، قرآن و ياران پيامبر.
ج4: نفاق و سرگذشت منافقان، شناخت انسان.
ج5: دلايل عصمت پيامبر اسلام، مقامات پيامبران و ولايت تكوينى آنان، امام در قرآن وعصمت ايشان.
ج6: زندگانى پيامبر اكرم صلَّى اللّه عليه و آله و سلَّم در قرآن (از ولادت تا بنيان مسجد قبا و تغيير قبله).
ج7: زندگانى پيامبر اكرم صلَّى اللّه عليه و آله و سلَّم در قرآن (از هجرت تا وفات).
ج8: شفاعت، توبه، احباط و تكفير، آگاهى سوم.
ج9: جهان برزخ، تجسم اعمال، معاد جسمانى و روحانى، كيفرها و پاداشها.
ج10: پيامبران در قرآن.
ج11و12: داستان پيامبران.
ج13و14: تحليل زندگانى پيامبران در قرآن.
2. مفاهيم القرآن(10جلد):
ج1: معالم التوحيد في القران الكريم(مسائل مربوط به شرك و توحيد).
ج2: حكومت اسلامى، برنامه ها و ويژگيها(نگارش: استاد جعفر الهادى). اين كتاب تحت عنوان مبانى حكومت اسلامى توسط آقاى داود الهامى به فارسى ترجمه شده است.
ج3: رسالت جهانى، امى بودن، خاتميت و زندگى پيامبر اكرم صلَّى اللّه عليه و آله و سلَّم در قرآن.
ج4:اجر رسالت، معجزات و كرامات و شفاعت پيامبر اكرم صلَّى اللّه عليه و آله و سلَّم در قرآن.
ج5: عصمت پيامبران و امامان ، عدالت صحابه و اطاعت سلطان جائر در قرآن.
ج6: اسماء و صفات الهى.
ج7: شخصيت و زندگى پيامبر اكرم صلَّى اللّه عليه و آله و سلَّم.
ج8: معاد در قرآن .
ج9: امثال و اقسام در قرآن.
ج10: عدل در قرآن.
3. اصالت روح از نظر قرآن.
4. التوحيد و الشرك في القرآن الكريم
5. شورا در قرآن و نهج البلاغه.
6. احمد موعود انجيل
7. مكتب وحى (مفهوم امى بودن پيامبر صلَّى اللّه عليه و آله و سلَّم).
8. خاتميت از نظر قرآن وحديث و عقل. ترجمه: رضا استادى.
ب: علوم قرآنى
1. مرزهاى اعجاز: ترجمه بخشى از تفسير البيان مرحوم آيت اللّه العظمى خوئى.
2. برهان رسالت (پيرامون قرآن و وجه اعجاز آن).
ج: كلام
1. شناخت صفات خدا.
2. آشنايى با اصول اسلام.
3. جهان بينى اسلامى (ديدگاه اسلام درباره هستى، دنيا، انسان در جهان).
4. الهيات و معارف اسلامى:1.خدا و نظام آفرينش، 2. خدا و صفات جمال و جلال،3. خدا و بيامبران، 4. خدا و بيامبر اسلام ، 5.خدا و امامت، 6. خدا و معاد. نگارش و تنظيم: دانشمند معظم آقاى استادى.
5. نيروى معنوى پيامبران.
6. رسالت جهانى پيامبران (نبوت عامه).
7. في ظل اُصول الإسلام (شامل بحثهاى: توحيد، شرك ، بدعت، شفاعت، توسل، زيارت، حب اهل بيت، زندگى انبياء پس از مرگ و امكان اتصال با آنان نگارش به قلم: استاد جعفر الهادى، الالهيات على هدى الكتاب والسنّة و العقل (4 جلد)، نگارش به قلم: حسن مكى عاملى).
8. معاد انسان و جهان.
9. راه خداشناسى.
10. مصدر الوجود.
11. جبر واختيار (نگارش: استاد على ربانى گلپايگانى).
12. حسن و قبح عقلى(نگارش :همو).
13. توسل (به عربى ترجمه شده است).
14. البداء في الكتاب والسنة.
15. آگاهى سوم(پيرامون علم غيب ائمه اطهارعليهم السَّلام ).
16. رهبرى امت.
17. پيشوايى از نظر اسلام (امامت و خلافت).
18. سرنوشت از ديدگاه قرآن و حديث و عقل.
19. شفاعت از ديدگاه قرآن و حديث و عقل.
20. كاوشهايى پيرامون ولايت.
21. مفهوم العبادة في الكتاب و السنة.
22. رؤية اللّه.
23. الزيارة.
د: فلسفه
1. اصول الفلسفة (ترجمه جلد اوّل درسهاى استاد علامه طباطبايى).
2. فلسفه اسلامى و اصول ديالكتيك.
3. نظرية المعرفة. نگارش: حسن مكى عاملى.
4. سرنوشت از ديدگاه علم و فلسفه.
5. شناخت در فلسفه اسلامى.
6. هستى شناسى در مكتب صدر المتألهين.
7. تحليلى از فلسفه ماركس.
8. نيروى محرك تاريخ
ه:فقه
1. المواهب في أحكام المكاسب.نگارش. آقاى سيف اللّه يعقوبى.
2. المختار في أحكام الخيار.
3. نظام الارث في الشريعة الإسلامية الغراء. نگارش. آقاى سيد محمد رضا پيغمبر پور.
4. نظام الطلاق في الشريعة الإسلامية الغراء. نگارش :آقاى سيف اللّه يعقوبى.
5. نظام المضاربة في الشريعة الغراء.
6. نظام القضاء و الشهادة في الشريعة الغراء(2 جلد).
7. كتاب الخمس.
8. البلوغ و تليه رسالة في تأثير الزمان و المكان.
8. قاعدتان فقهيتان: لاضرر و رضا.نگارش: حسن مكى عاملى.
9. الاعتصام بالكتاب و السنة(پيرامون : مسح پاها در وضو، سجده بر زمين، خمس در كتاب و سنت، ازدواج موقت، گذاشتن دستها بر روى هم در نماز، سه طلاق در يك مجلس، سوگند طلاق، طلاق در حيض و نفاس، عول وتعصيب، تقيه، ارث مسلمان از كافر، وصيت كمتر از ثلث، مصادر قانونگذارى نزد شيعه اماميه).
10. نظام النكاح في الشريعة الإسلامية الغراء(2جلد).
11. سبع مسائل (پيرامون 7 مسئله فقهى اختلافى ميان شيعه و سنى).
12.حكم الأرجل في الوضوء.
13. الحج في الشريعة الإسلامية الغراء
14. الزكاة في الشريعة الإسلامية الغراء(2جلد)
15. ضياء الناظر في أحكام صلاة المسافر.
16. فقه الرضاع.
17. أحكام السفر و آدابه.
و: اصول
1. تهذيب الاُصول(3جلد) ـ تقريرات درس اصول حضرت امام خمينيقدَّس سرَّه.
2. المحصول في علم الأُصول(4 جلد)ـ تقريرات درس اصول استاد سبحانى.نگارش: سيدمحمود جلالى مازندرانى.
3. الرسائل الأربع
ملازمه حكم عقل وحكم شرع. نگارش به قلم: استاد.
التسامح في أدلة السنن. نگارش به قلم: آقاى على اكبر كلانترى.
الاجتهاد في أدلة السنن. نگارش به قلم: آقاى على اكبر كلانترى.
قاعدة لا ضرر. نگارش به قلم : شيخ على حيدرى.
4. الموجز في علم الأصول.
5. الوسيط في علم الأُصول(2جلد)
6. ارشاد العقول إلى علم الأُصول(4 جلد).
7. رسائل اصولية.
8. اصول الفقه المقارن.
ز: تاريخ
1. فروغ ابديت (2 جلد) : تجزيه و تحليل كاملى از زندگانى پيامبر اكرم صلَّى اللّه عليه و آله و سلَّم. اين كتاب به عربى، اردو، انگليسى، تركى و اسپانيولى ترجمه شده و در سراسر جهان منتشر گرديده است.
2. فروغ ولايت : تجزيه و تحليل زندگى امير المؤمنين على عليه السَّلام .
3. زندگانى امامان به زبان ساده (به عربى ترجمه شده است).
4. الأئمة الاثنى عشر.
5. تاريخ اسلام.
ج: رجال
1. كليات في علم الرجال.
ط : درايه
1. اصول الحديث وأحكامه
ي: عقايد
1. بحوث في الملل و النحل(8جلد)
ج1: تاريخ عقايد اهل الحديث، حنابله و سلفيه.
ج2: تاريخ امام اشعرى، شخصيتها و عقايد ايشان.
ج3: ماتريديه، مرجئه، جهميه، كراميه، ظاهريه و معتزله.
ج4: زندگى ابن تيميه و محمد بن عبد الوهاب وعقايد وهابيها.
/resaleemam-230x250.JPG "کتاب رساله توضیح المسائل امام خمینی (ره)")
