در قرآن از رنگهای زرد، سبز، سفید، قرمز و سیاه به صراحت یاد شده و از رنگهای دیگر به اجمال.
جدای از رنگهای طبیعی و حسی، از رنگ دیگری نیز در قرآن سخن به میان آمده و آن رنگ الهی است. در آیه 138 سوره بقره در این باره میخوانیم: «صبغةاللّه ومن احسن من اللّه صبغة ونحن له عابدون»؛ رنگ خدایی [بپذیرید] و چه رنگی از رنگ خدایی بهتر؟! و ما تنها او را میپرستیم.
این آیه، دنباله آیاتی است كه خداوند از مردم خواسته است، به او و دستورات وحیانی او كه بر رسول خدا(ص) و دیگر پیامبران نازل كرده، ایمان بیاورند و از تفرقه بپرهیزند. در این آیه از چنین ایمانی، به رنگ الهی تعبیر شده است.
رنگ بخش اول :
رنگهایی كه به اجمال یاد شدهاند:
در قرآن مجید ضمن چند آیه به بسیاری از رنگهای موجود در طبیعت اشاره شده است:
1. آیه 27 و28 سوره فاطر؛رنگهای نباتات و حیوانات و انسان
«الم تر ان الله انزل من السماءماءً فاخرجنا به ثمرات مختلفاًالوانها…. ومن الناس والدواب والانعام مختلف الوانه كذلك انما یخشی اللّه من عباده العلماءان الله عزیز غفور»؛ آیا ندیدی خداوند از آسمان، آبی فرو فرستاد كه از آن میوههایی رنگارنگ بر آوردیم…؟! و از انسان و جنبندگان و چهارپایان انواعی با رنگهای مختلف آفریدیم. حقیقت این چنین است كه از میان بندگان خدا تنها دانشمندان از او میترسند. خداوند عزیز و غفور است.
«ثم كلی من كل الثمرات فاسلكی سبل ربك ذللاًیخرج من بطونها شراب مختلف الوانه فیه شفاءللناس ان فی ذلك لایةلقوم یتفكرون»؛ سپس از تمامی ثمرات و شیره گلها بخور و راههایی را كه پروردگارت برای تو تعیین كرده است، براحتی بپیما. از درون شكم آنها نوشیدنیای با رنگهای مختلف خارج میشود كه در آن برای مردم شفاست. به یقین در این موضوع، نشانه روشنی برای اندیشمندان وجود دارد.
5. آیه21 زمر؛رنگهای گوناگون گیاهان
«الم تر انّ الله انزل من السماءماءً فسلكه ینابیع فی الارض ثم یخرج به زرعاًمختلفاًالوانه…»؛ آیا ندیدی خداوند از آسمان، آبی فرو فرستاد و آن را به صورت چشمههایی وارد زمین نمود، سپس با آن زراعتی به عمل آورد كه رنگهای گوناگونی دارد؟!
رنگ بخش دوم :
رنگهایی كه به تفصیل یاد شدهاند:
1. زرد
رنگ زرد انواع متنوعی دارد و تمامی آنها زیبا نیست. در قرآن مجید از رنگ زرد و برخی از انواع آن سخن به میان آمده و تعدادی از مصادیق زشت و زیبای آن به تصویر كشیده شده است:
در آیه69 سوره بقره اینگونه اشاره فرموده است: «صفراءفاقع لونها تسّر الناظرین».
مرحوم فیض كاشانی در مورد این آیه و رنگ گاو مورد نظر كه با ویژگی «صفراءفاقع» معرفی شده، گفته است: مقصود از «صفراءفاقع» زرد زیباست كه نه از كمیِ رنگِ زرد به سفیدی بزند و نه از پُری به سیاهی.
زرد گرم كننده است؛ رنگ خوشخویی و خوشحالی است. آزمایشات پسیكولوژیك ثابت كردهاند كه رنگ زرد، خوشحالی زیاد میبخشد»؛ «زرد: روحانی، ایدهآل»؛«زرد: تحریك كننده فكری است و اثر قابل توجهی در كمبودهای فكری و روحی دارد و برخی از حالات عصبی را آرام مینماید.» اصولاًرنگهای روشن خوشحالی بخشاند. رنگ زرد اگر روشن باشد، نگاه به آن سرورآور و خوشحالی بخش است و اگر به نارنجی تمایل پیدا كند، اثر گوارشی نیز دارد و درخشنده و تابان و هیجانانگیز و مسكن است و ضربان نبض را به آرامی زیاد میكند.»
2. رنگ سبز :
به رنگ سبز در نه آیه قرآن مجید به صراحت اشاره شده است؛ برخی از آنها مربوط به عالم طبیعت و موجودات دنیوی است و برخی مربوط به جهان دیگر و بهشت برین و موجودات آنجاست:
1. آیه 63 سوره حج؛ رنگ سبز زمین39
«الذی جعل لكم من الشجر الاخضر ناراًفإذا انتم منه توقدون»؛ [خداوند] همانكه برای شما از درخت سبز آتش ایجاد كرد و شما به واسطه آن، آتش میافروزید.