مجموعۀ تحليل‌ها و تفسيرهاى استاد محمدتقى جعفرى پيرامون مناجات‌هاى نظامى گنجوى است. نظامى در آغاز برخى منظومه‌هاى خود، به مناجات با حق تعالى پرداخته است.
اين اثر كه براى نخستين‌بار در سال ۱۳۷۰ خورشيدى منتشر شد، مجموعۀ تحليل‌ها و تفسيرهاى استاد محمدتقى جعفرى پيرامون مناجات‌هاى نظامى گنجوى است. نظامى در آغاز برخى منظومه‌هاى خود، به مناجات با حق تعالى پرداخته است. با توجه به اهميت مناجات‌هاى نظامى و لزوم تفسير و تحليل آنها، ذكر مقدمه‌اى، خالى از فايده نيست.
هر گوينده‌اى، براى بيان مقاصد خود به مخاطب، گاه دچار اين نگرانى مى‌شود كه آيا مخاطب به مراد و مقصود او پى برده است يا نه؟ از اين‌رو، گوينده سعى مى‌كند از الفاظ و عباراتى استفاده كند تا مخاطب مطالب او را به خوبى دريابد. در زندگى روزمرۀ ما انسان‌ها، هر گوينده‌اى، با مخاطبانى خاص روبروست، ولى در عالم شعر و هنر، شاعر و هنرمند دشوارى‌هاى بسيارى دارند. از همين‌جاست كه جلال‌الدين محمد مولوى مى‌گويد:
مى‌توان گفت: تنها در يك مورد است كه هيچ فردى، حتى فيلسوف و شاعر و هنرمند، براى بيان مقاصد خود، دشوارى ندارد، و آن هم نيايش است. در نيايش، آدمى با خدايى روبروست كه به خوبى مى‌تواند مقاصد و نيت‌هاى خود را به خوبى بيان كند، و در عين حال، اين اطمينان را دارد كه مخاطب، مقاصد و نيت‌هاى او را درمى‌يابد. در نيايش، فرد هر چيزى را در دل بيان مى‌كند، و ميان خود و خداى خويش، هيچ حجابى نمى‌بيند.
در نيايش‌هاى نظامى، انديشه و شخصيت نظامى آشكار مى‌شود. نحوة سخن گفتن او با خداوند، و مضمون‌هايى كه در توصيف حضرت حق به كار مى‌بَرَد، از جمله حكمت‌هاى عميقِ اين شاعرِ بزرگ است.
اين اثر، با وجود حجم اندك آن، نكات مهمى را در شناختِ تفكرِ نظامى بيان مى‌كند كه براى دانش‌پژوهان ارزش بسيارى دارد. تنها در يك مورد است كه هيچ فردى، حتى فيلسوف و شاعر و هنرمند، براى بيان مقاصد خود، دشوارى ندارد، و آن هم نيايش است. در نيايش، آدمى با خدايى روبروست كه به خوبى مى‌تواند مقاصد و نيت‌هاى خود را به خوبى بيان كند، و در عين حال، اين اطمينان را دارد كه مخاطب، مقاصد و نيت‌هاى او را درمى‌يابد. در نيايش، فرد هر چيزى را در دل بيان مى‌كند، و ميان خود و خداى خويش، هيچ حجابى نمى‌بيند. بنا بر اين، با اين مقدمۀ كوتاه، مى‌توان به اهميت نيايش‌هاى نظامى پى برد. در اين نيايش‌ها، انديشه و شخصيت نظامى آشكار مى‌شود. نحوۀ سخن گفتن او با خداوند، و مضمون‌هايى كه در توصيف حضرت حق به كار مى‌بَرَد، از جمله حكمت‌هاى عميقِ اين شاعرِ بزرگ است.
در كتاب حاضر، علامه محمدتقى جعفرى بر آن نبوده تا همۀ مطالب و مضامينِ عميقِ نظامى را از لابلاى اشعار او استخراج و تحليل كند، چرا كه بايد اثرى چند برابر اين كتاب مى‌نگاشت. او براى آن كه گوشه‌اى از انديشه‌هاى عميق و الهىِ نظامى را نشان دهد، به تحليل بعضى از نيايش‌ها بسنده كرده، و در لابلاى فصل‌هاى گوناگونِ اثرِ حاضر، مضامين و مفاهيم بسيار والايى از آن حكيم فرزانه بيان كرده است. رسالت شعر و شاعرى، اصولِ كلىِ حاكم بر مناجات‌ها، و حكمت و عرفان و اخلاق، از جمله مباحثى است كه نويسنده به تحليل آنها پرداخته، و چنين مى‌توان دريافت كه نظامى تنها يك شاعر نيست، بلكه جزو حكماى بزرگ به شمار مى‌رود.
-500x500.jpg)
-230x250.jpg "کتاب خلوت انس تحلیل اندیشه ها و شخصیت حافظ")
-230x250.jpg "کتاب تحقیقی در فلسفه علم")
