کتاب تغذیه در طب ایرانی - اسلامی

اگرچه طب نوین با پیشرفت‌های لحظه‌به‌لحظه و اعجاب‌آورش در مقام تشخیص و تحلیل ذره‌به‌ذره‌ی بیماری‌ها، بنایی عظیم و شکوه آفریده است، در مقام درمان جز داروهای بعضأ بسیار پرعارضه‌ی شیمیایی ارمغانی پیش‌کش نیاورده، و دلیل این واقعه از آن‌جا رقم زده شده که هم‌زبانی با طبیعتِ صاحب شعور و قوه‌ی تدبیر به بوته‌ی فراموشی سپرده شده است.

مختصری از مقدمه‌ی مولفان کتاب تغذیه در طب ایرانی اسلامی

اگرچه طب نوین با پیشرفت‌های لحظه‌به‌لحظه و اعجاب‌آورش در مقام تشخیص و تحلیل ذره‌به‌ذره‌ی بیماری‌ها، بنایی عظیم و شکوه آفریده است، در مقام درمان جز داروهای بعضأ بسیار پرعارضه‌ی شیمیایی ارمغانی پیش‌کش نیاورده، و دلیل این واقعه از آن‌جا رقم زده شده که هم‌زبانی با طبیعتِ صاحب شعور و قوه‌ی تدبیر به بوته‌ی فراموشی سپرده شده است.

از مهم‌ترین آموزه‌های طبیعت در حفظ سلامت و درمان بیماری‌ها توجه به غذاست. این توجه در طب ایرانی در درک اخلاطی از وجود انسان و نسبتی که از این منظر با همه‌ی پدیده‌های هستی برقرار می‌کند، ریشه دارد. پدیده‌هایی که خود نیز هر یک دارای مزاجی ویژه‌اند و بر هر انسانی که قهرأ مزاجی خاص دارد از دریچه‌ی سلامت و بیماری اثر می‌گذارد.

در یک جمله‌ی ساده باید گفت: «هر چیزی خوردنی نیست و هر کسی نمی‌تواند هر چیزی بخورد.» و این البته ساحت گسترده‌ای است که در این دفتر، ورقی از هزاران ورق نوشتنی در این باب است.

بخشی از کتاب تغذیه در طب ایرانی اسلامی (صفحه ۱۴۶ و ۱۴۷)

ماکارونی، لازانیا و انواع رشته های صنعتی

براساس اسناد و نوشته‌های قدیمی برای اولین بار مارکوپولو در قرن ۱۳ میلادی، پس از بازگشت از چین غذایی شبیه به ماکارونی را به دربار هدیه کرد. این محصول به طور وسیعی در قرن بیستم وارد بازار مصرف عمومی و تجارت گردید. ماکارونی چون با آرد نول تهیه شده و فاقد سبوس است، ارزش غذایی ندارد و به دلیل حالت خمیری و زیاد جویده نشدن آن، موسین و پتیالین بزاق کمتر تولید شده و به راحتی هضم نمی‌شود. همچنین فاقد فیبر گیاهی بوده، ایجاد یبوست می‌کند و باعث به وجودآمدن سم پتومائین و گازهای سمی دیگر در روده بزرگ می‌شود.

غلات تصفیه شده

نتایج تحقیقی در ایتالیا حاکی از آن است که رژیم غذایی حاوی مقادیر زیادی غلات بدون سبوس و به خصوص نان سفید، باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان کلیه می‌شود. آرد سفید و آرد برنج (بدون سبوس) و تمام غذاهایی که با ین دو ترکیب می‌شوند، جز غذاهای افزایش دهنده چربی خون به شمار می‌آیند. توصیه می‌شود به جای آن‌ها از آرد گندم، جو و برنج سبوس دار استفاده شود و به جای برنج سفید و آبکشی می‌توان از کته با شوید (شوید پلو) یا زعفران و زیره استفاده نمود. در صورت ضرورت می‌توان از برنج آبکشی به همراه سبوس دوم برنج استفاده کرد.

تذکر: در برخی رستوران ها به برنج سفید زاج می‌زنند تا قد بکشد و شفاف شود در حالی که زاج، موجب شکنندگی عروق می‌شود.

سس

سس حاوی زرده تخم مرغ، روغن مایع و ادویه‌های مختلف بوده که مصرف بی‌رویه این گونه مواد مشکلات زیادی مانند سنگ‌های صفراوی، ناراحتی‌های کبدی، آلرژی و چرب شدن سریع پوست و مو و مهمتر و خطرناک تر از همه گرفتگی عروق کرونر قلب در بدن ایجاد می‌کند. در پژوهشی که در سال ۲۰۰۴ در آمریکا صورت گرفت، مشاهده شد که مصرف غذاهای بسیار چرب از جمله سس مایونز باعث افزایش خطر بروز سرطان روده بزرگ در افراد سالم می‌شود. توصیه می‌شود به جای آن از انواع سس‌های گیاهی طبیعی استفاده شود.

فهرست مطالب کتاب تغذیه در طب ایرانی اسلامی

فصل اول: آشنایی با ارکان و امزجه در طب سنتی ایران

فصل دوم: مزاج غذاها، داروها و اصل حفظ تعادل

فصل سوم: مزاج مواد غذایی و مصلحات آن

فصل چهارم: زندگی صحیح همراه با سلامتی

بخش اول: ما همچنان که از مرگ می‌ترسیم برای مردن نوبت می‌گیریم

بخش دوم: توصیه‌هایی برای سلامتی بر اساس آموزه‌های اسلامی و طبی

بخش سوم: دستورات تغذیه مخصوص هر مزاج

فصل پنجم: غذاهای مفید در برخی بیماری‌ها

فصل ششم: دستور غذاهای سالم بر اساس پرهیزات غذایی

بخش اول: انواع پلوها

بخش دوم: انواع خورش و خوراک

بخش سوم: انواع آش و سوپ

بخش چهارم: انواع سالاد و سس

بخش پنجم: انواع نوشیدنی

بخش ششم: انواع دسر و شیرینی‌های سنتی

بخش هفتم: انواع سکنجبین و ماء‌الشعیر

مولف : غلامرضا کرد افشاری و حوریه محمدی کناری و سید سعید اسماعیلی

ناشر : انتشارات نسل نیکان