کتاب تفسیر بلاغ (دوره چهار جلدی)

تفسیر بلاغ به توضیح و تفسیر همه آیات قرآن کریم پرداخته است. علاقه و احساس نیاز به رونق تفسیر قرآن کریم در حوزه علمیه سبب شد آیت الله میرمحمدی با همکاری چند تن از دوستان فاضل به پایه گذاری مباحث تفسیر در حوزه بپردازند. جلسه ای غنی و مستمر که با حضور بزرگان از حوزه علمیه قم چون آیات سید مهدی روحانی، علی احمدی میانجی، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، احمد آذری قمی، سید اسماعیل موسوی زنجانی، احمد پایانی، حقی و... تشکیل می شد و امروز با سابقه بیش از 60 سال و حضور اعضای جدید، کهن ترین جلسه مباحثه تفسیر قرآن کریم در حوزه علمیه قم محسوب می شود. آیت الله سید ابوالفضل میرمحمدی زرندی در مقدمه "تفسیر بلاغ" در بارة این جلسات می نویسد: "در اینجا مناسب می بینم که از دوستان و همراهان سالیان دراز مباحثه تفسیری به نیکی یاد کرده و برای کسانی از ایشان که دعوت حق را اجابت کرده اند، همچون مرحوم آیت الله علی احمدی میانجی و مرحوم آیت الله حاج سید مهدی روحانی که از وی بسیار بهره برده ام، از درگاه احدیت طلب غفران و علو درجات نمایم. هر چند این کتاب نتیجه مستقیم مباحثه با این گروه نیست، و نگارنده مستقلاً به تألیف آن پرداخته ولی آن مباحثات قهراً در شکل گیری ذهنیت تفسیری این جانب تأثیر داشته است. همچنین لازم می دانم که از حضرت آیت الله آقای حاج سید موسی شبیری زنجانی تشکر نمایم که هرگاه مطالب تفسیری را در حضور ایشان مطرح کردم، استفاده بسیاری نصیبم شده است." روش "تفسیر بلاغ" روش مفسر به این صورت است که ابتدا آیه یا آیاتی از قرآن را ذکر کرده و سپس تفسیر آن را ذیل عنوان "خلاصه تفسیر" بیان می کند. بعد از آن تحت عنوان "معانی الفاظ" به توضیح لغوی و نکات لازم می پردازد. پاره ای از مطالب هم که ذکرشان مفید بوده و به دلیل اختصار در متن نیامده در بخش "یادآوری" به آن اشاره شده است. البته این روش در جزء سی ام تغییر کرده است؛ به این صورت که پس از متن آیه، ترجمه آن آمده است. سپس به ترتیب به معانی الفاظ، خلاصه تفسیر و یادآوری پرداخته شده است. در برخی از موارد هم تحت عنوان "تذکر"، "یک حدیث"، "چند حدیث" و "اشکال و پاسخ" مطالبی آورده شده است. مؤلف این تفسیر را با بحثی با عنوان "تاریخ علوم قرآن" آغاز کرده است که شامل هفده بخش می شود: "قرآن و کیفیت نزول آن"، "کیفیت ملاقات جبرئیل با پیغمبر اسلام(ص)"، "الفاظ قرآن کریم نیز از خداوند است"، "فواتح و اوایل سوره ها"، "آیا سوره های قرآن یک باره نازل شده است"، "تشخیص سوره ها از یکدیگر و ملاک تعدد"، "پیغمبر قرآن را فراموش نمی کرد"، "تقسیم سوره ها به آیات و ترتیب آنها به دستور پیامبر(ص)"، "چه کسی قرآن کریم را جمع کرد"، "خطوط قرآن کریم در عصر پیامبر(ص)"، "نقطه گذاری و اعراب قرآن"، "قرائات هفت گانه (سبعه) تواتر و جواز قرائت و استدلال به آنها"، "اعجاز قرآن"، "ناسخ و منسوخ قرآن"، "محکم و متشابه قرآن"، "قرآن موجود، بدون شک کلام خدا و حجت است"، "سوره های مکی و مدنی قرآن" بخش های هفده گانه تاریخ علوم قرآن را تشکیل می دهد. جلد اول این کتاب شامل تفسیر سوره حمد تا سوره انعام، جلد دوم متضمن تفسیر سوره اعراف تا سوره مؤمنون است. تفسیر سورة نور تا سوره احقاف نیز در جلد سوم این کتاب گنجانده شده است. جلد چهارم و پایانی نیز تفسیر سوره محمد(ص) تا سوره ناس را در بر می گیرد.
بستن توضیحات