این کتاب حاصل تقریرات تدریس حکمت متعالیه صدرالمتألهین شیرازی توسط حضرت آیة الله سید محمد محسن حسینی طهرانی ـ حفظه الله ـ می باشد که صوت آن پیاده شده و به شکل مکتوب درآمده است.
از آنجا که شیوه معظم له با الهام از صدرالمتألهین شیرازی بیان تدریجی اصول و مبانی و دستاوردهای علوم الهی و مطالب عرفانی، حکمی به همراه بیان حکایات و قصص و مکاشفات و شهودات بزرگان می باشد که بنا داشتند به شکل مبسوط و گسترده به طرح آن مباحث بپردازند.
شرح «مباحث فلسفی» مندرج در کتاب اسفار اربعه «ملاصدرا» است. در این نوشتار ابتدا تعریفی از حکمت و مراتب درک حقیقت عالم هستی ارایه شده سپس انگیزه ملاصدرا در تألیف کتاب اسفار اربعه بیان گردیده است. آن گاه به بحث درباره لزوم نیاز به ولایت اهل بیت و مواهب قرآن کریم پرداخته شده و نویسنده مدعی شده است که بدون اتصال به منبع غیبی، قرآن و تعالیم اهل بیت کسی نمی تواند به حقیقت دسترسی پیدا کند. در ادامه، نویسنده به بحث درباره ضررهای دقیق شدن بیش از حد در علم اصول پرداخته و بی ارزش بودن اجماع را از لحاظ علمی بررسی نموده است. وی غایت و هدف حکمت متعالیه را رسیدن به حقیقت توحید و ولایت دانسته و مباحثی در مورد توحید افعالی، توحید ذاتی و مراتب و نشئات عالم وجود مطرح نموده است. بررسی دیدگاه های محیی الدین ابن عربی در مورد ابعاد وجودی پیامبر اسلام(ص)، بیان راه های وصول مالک به حقیقت هستی، مراتب انبیاء و عرفا، مراتب اعطاء حکم از جانب پروردگار و بحثی در حقیقت عالم جسم و جسمانیات از دیگر مندرجات کتاب حاضر است.
