کتاب اخلاق اجتماعی

محتوای این اثر بر پایه استناد به منابع وحیانی و میراث روایی شیعه پی ریزی شده است. برای ترسیم این اخلاق ناب، از آیات قرآن کریم و منابع اصلی روایی مانند؛ « کافی»، «کتاب من لایحضره الفقیه»، «نهج البلاغه» و دیگر منابع روایی شیعه در قرون اولیه، نکاتی ارزشمند انتخاب شده است. همچنین بحث ها بر اساس الگوی کتاب درسی نگارش شده است.

این کتاب در 29 درس، اخلاق‌اجتماعی را مورد بحث و بررسی قرار داده و از سوی اداره کل برنامه‌ریزی و تدوین متون تحصیلی برای تدریس در مدارس علمیه خواهران تهیه و تنظیم شده است.

در مقدمه این اثر می‌خوانیم: «از جمله دستورهای مهم و مورد تاکید اسلام درباره وظایف هر مسلمان متعهد، نحوه رفتار او با دیگران است. انسان موجودی مدنی و اجتماعی است و زندگی فردی برای او بسیار دشوار است. به صورت عادی، انسان‌ها از زندگی فردی گریزان هستند، از این‌رو باید ارتباط اعضای جامعه با یکدیگر را تقویت کرد.

اخلاق اجتماعی به نوبه خود به دو بخش «اخلاق‌اجتماعی عام» و «اخلاق اجتماعی خاص» قابل تقسیم است. در «اخلاق اجتماعی خاص»، آن دسته از ارزش‌های اخلاقی است که در حیطه خاصی از ابعاد زندگی اجتماعی انسان، مثل اقتصاد، تعلیم تربیت، خانواده و سیاست بحث می‌شود. در «اخلاق اجتماعی عام» ارزش‌های فراگیری چون تواضع، خیرخواهی، عدالت و حلم و ... بررسی می‌شود».

کتاب اخلاق‌اجتماعی در ارزش‌های اخلاق اجتماعی سامان یافته است و در هر بخش، مفهوم شناسی، اهمیت و راهکار آراستگی به یک یا چندین فضیلت اخلاق اجتماعی تبیین شده است.

برگزیده ای از کتاب

برای برگزاری یک مهمانی در ست و شایسته، رعایت وظایف و آدابی از سوی میزبان و میهمان لازم است تا فضای میهمانی دلپذیر، و نتایج آن موثر و خوشایند شود. پاره ای از وظایف و آداب میهمانی، همان دستورهای عام اخلاق اجتماعی، همچون خوشروی و رعایت آداب معاشرت و گفت و گو با دیگران، پاکدامنی و دوری از هرزگی و چشم چرانی، رعایت نظم و حضور بموقع است که در کتب حدیث و اخلاق آمده و در این کتاب نیز منعکس شده است و نیازی به طرح جداگانه آنها نیست. پاره ای دیگر از وظایف و آداب میهمانی، مختص به هر یک از میزبان و میهمان است که در اینجا می خواهیم به آنها بپردازیم. لذا در این درس، وظایف و آداب میهمان  را می شناسیم و درس بعد را به وظایف و آداب میزبان اختصاص می دهیم. گفتنی است پاره ای از این وظایف و آداب برای پیش از برگزاری میهمانی و پاره ای دیگر برای پس از رفتن به میهمانی است که در اینجا به تشریح هر دو قسم می پردازیم.

پیش از رفتن به میهمانی

الف. پرهیز از رفتن به مجالس گناه

نخستین وظیفه میهمان، پیش از رفتن به میهمانی، این است که از پذیرش دعوت و شرکت در مجالس گناه دوری کند؛ چزا که شرکت در این مجالس، خود گناه است؛ مثل مجالسی که در آنها به مقدسات دین توهین می کنند و آیات یا احکام خدا و پیامبران و امامن علیهم السلام را به سخره می گیرند یا محرمات خدا، مثل شرابخواری و غنا و موسیقی و غیبت و تهمت و اختلاط زنان و مردان را مرتکب می شوند…

مولف : آیت الله محمد باقر تحریری

ناشر : مرکز نشر هاجر وابسته به حوزه علمیه خواهران