کتاب دعای ندبه, زندگی در فردایی نورانی

از آن جایی که بسیاری از شیعیان به راهنمایی ائمه معصومین (ع) هر صبح جمعه از طریق دعای ندبه حیات معنوی خود را در گستره زندگی فردی و تاریخی، زنده نگه می دارند و متوجه اند که راه تحقق عالی ترین آرمان بشری، یعنی ظهور حضرت بقیه الله اعظم (عج) فراموش نشود، جا داشت که این سنت بسیار نیکو هر چه بیشتر با محتوای کامل تری برقرار گردد تا عالی ترین نتیجه را به بار آورد و لذا نویسنده بر آن شد با ارائه شرحی از دعای ندبه، تا حدّی وظیفه خود را نسبت به توجه بیشتر به هدف اصلی این دعای بزرگ ایفاء کرده باشد. 

مؤلف در مقدمه کتاب آورده است:

دعای ندبه؛ مرامنامه انسان هایی است که شهادت به پویایی و جهت دار بودنِ تاریخ می دهند و معتقد به جهت گیری خاصِ حق و حقیقت در دل ظلمت به سوی نور هستند.

دعای ندبه؛ یادآور این نکته دقیق است که زخم های ستم دیدگانِ مظلوم نه تنها فراموش نشده، بلکه آن مظلومیت ها مقدمه به بارنشستن همه زحمات انبیاء و اولیاء(ع) است در بلوغ تاریخ زمین و با ظهور امام معصوم(عج)، همچنان که؛

صد هزاران طفلْ سر بُبْریده شد / تا کلیم الله صاحبْ دیده شد

یعنی هیچ ظلمی بی جواب نمی ماند و هیچ مظلومیتی بی حاصل نخواهد بود و خون مظلومان و ناله ستمدیدگان زمینه ظهور آن حضرت را فراهم خواهد کرد.

دعای ندبه؛ قصه دل همه آگاهان به حقانیت حاکمیت حق است که به وعده خداوند ایمان دارند و هرگز ظلم روزگاران را به رسمیت نمی شناسند و یک روز از زندگی را بی امام خود نخواهند گذراند و اگر از ظهور او محروم اند نگذاشته اند که از نجوای با او محروم شوند.

دعای ندبه؛ متذکر جریان نورانی تاریخ است که از حضرت آدم(ع) شروع شده و از طریق سایر انبیاء(ع) همواره تاریخ را درمی نَوَردد و جلو می رود، و معتقدان به این جریانِ نورانی را از مهلکه های ظلمات روزگارشان رهایی می بخشد. در مقابل این جریان نورانی، جریانی است که همواره گرفتار ظلمات زمانه خود است و نه تنها از آن غافله بزرگ که نهایتی بس نورانی دارد عقب می افتد بلکه گرفتار پوچی و بی ثمری خواهد شد.

دعای ندبه؛ گویای حقیقتی است که همه مسلمانان و حتی غیر مسلمانان نیز می توانند بر محور آن به منزل های امیدبخش آینده بشر نایل شوند.

فرهنگ غرب می خواهد بگوید و بر آن اصرار دارد که تاریخ بشر سیری داشته که به فرهنگ غرب ختم شد و آن فرهنگ، نهایت تاریخ است. ولی وقتی شما از طریق دعای ندبه روشن نمودی این حرف، حرف مطلقی نیست، عملاً همه غرب را ویران کرده ای و روشن نموده ای فردای تاریخ نه غربی است و نه ادامه غرب.

به فرمایش آیت الله مرعشی«رحمه الله علیه»: «دعای ندبه از پر رازترین ادعیه است که بنده گناهکارِ خداوند را به ساحل آرامش می رساند و از جمله ادعیه معتبر و از توسلاتِ عالیه الْمضامین می باشد که آن را شیخ بزرگوار محمدبن مشهدی در مزار و سیدجلیل، ابن طاووس در مصباح الزائر و علامه مجلسی در بحارالانوار و آقامیرزاحسین نوری در تحفه الزائر نقل فرموده اند».

آری! معارف بسیار بلند و عمیق این دعا دلیل روشنی است که جز از سرچشمه زلال امامان معصوم(ع) صادر نشده است و به قول معروف «مَتْنُهُ دَلیلٌ عَلی صِحَّتِه» و از استحکام آن همین بس که تمام مضامین مطرح در این دعا منطبق بر قرآن و یا روایاتی است که در بین همه مسلمانان - اعم از شیعه و سنی - مورد اعتماد و اطمینان می باشد.

دعای ندبه؛ نه تنها در همین امروز، ما را متوجه جایگاه عقیدتی تاریخی مان می نماید، متذکر این نکته دقیق است که مواظب باشیم هدف گم نشود و در نتیجه گرفتار روزمرّگی ها شویم، و از ثمردهی جریان نورانی حرکات انبیاء(ع) در سراسر تاریخِ بشر غفلت کنیم، و جهان را برای جولان ستمگران باز بگذاریم و از وعده بزرگ خدا، که حاکمیت جبهه نور بر جبهه ظلمت است باز بمانیم.

دعای ندبه؛ دعوت انسان است برای قرارگرفتن در جبهه مثبت و نورانی تاریخ و فاصله گرفتن از جبهه منفی و ظلمانی آن، و با اطمینان و ایمان به وعده خداوند و با قرارگرفتن در جبهه مثبت تاریخ، خود را برای ظهور نور نهایی آماده کنیم. چرا که حضرت أبی الحسن(ع) فرمودند: «اِنْتِظارُ الْفَرَجِ مِنَ الْفَرَج». یعنی همین که نظر خود را از آن فرج نهایی بر ندارید، هم اکنون در فرج و گشایش هستید و ظلمات آخرالزمان، شما را نمی رباید. و توجه به دعای ندبه عامل قرارگرفتن در چنین فرجی است.

در این دعا به ما آموزش داده اند در عین این که در هیچ شرایطی از موضوع حقانیت مسیر اهل البیت(ع) عدول ننمایید و همواره سعی کنید آن را زنده نگهدارید. در این راه به گونه ای حرکت کنید که موجب اختلاف در جامعه مسلمین نشود و به واقع این دعا الگوی مناسبی است جهت معنی کردن انسجام اسلامی، چرا که معنی انسجام اسلامی به معنی نفی حقانیت شیعه نیست، بلکه به این معنا است که این حقانیت نباید منشأ اختلاف بین مسلمانان باشد و فرهنگ تشیع که می تواند بهشتی از معارف اسلامی را در اختیار جهان اسلام قرار دهد نباید عامل دوگانگی در جهان اسلام شود.

تذکر: همچنان که ملاحظه خواهید کرد دعای ندبه دارای نظم و ترتیب دقیقی است که از توجه به ارسال رسولان یعنی از آدم(ع) شروع می شود و پس از طرح نقش تاریخی هر یک از انبیاء(ع) ما را متوجه نقش تاریخی و هدایتگرانه حضرت محمد(ص) می نماید و جایگاه تاریخی حضرت علی(ع) را مطرح می نماید و در نهایت ما را متوجه ابعاد مختلف تاریخی و تکوینی و هدایتگرانه حضرت مهدی(عج) می کند، و چون دقت در متن دعا موجب می شود تا بهتر از آن استفاده شود آن دعا در نُه فصل تنظیم شد تا موضوع هر فرازی جداگانه مورد توجه قرار گیرد.

مولف : استاد اصغر طاهرزاده

نشر : انتشارات لب المبزان