کتاب راز رشید

کتاب حاضر، مجموعه شعرهای عاشورایی است که در سه مطلع و در قالب های، غزل، قصیده، مثنوی و رباعی گرد آورده است. مطلع اول کتاب برگزیده شعرهای عاشورایی است که با شعر بلند علی معلم «تاوان این خون تا قیامت ماند بر ما» آغاز شده و شعر «نیمی از خورشید» سعید بیابانکی به پایان می رسد.

مطلع دوم کتاب، برگزیده شعرهای عاشورایی کودک و نوجوان است که با شعر ظهر روز دهم، دکتر قیصر امین پور، (روز عاشوراست/ کربلا غوغاست/ کربلا آن روز غوغا بود/ عشق تنها بود/ و ... باغی از گل رست/ روز عاشوراست/ باغ گل، لب تشنه و تنهاست/ عشق، اما همچنان با ماست/ آغاز می شود و با شعر عزای نخلها از مجید ملامحمدی پایان می یابد (نگاه غنچه ها در حسرت آب/ تمام نخلهای سبز بی تاب/ و یک کودک میان خیمه بی حال/ به روی دست مادر رفته در خواب و...)

مطلع سوم کتاب به برگزیده شعرهای عاشورایی شاعران جوان، ویژه اولین و دومین همایش ادبی - هنری عاشورا، اختصاص دارد که با غزل نیزه زار فاجعه از مرتضی اردستانی (یک آسمان پشت نگاهت شعله ور بود/ وقتی که ماه هاشمی بی دست و سر بود/ در نیزه زار فاجعه، در ظهر تاریک/ بر روی دشت نیزه ها خورشید سر بود/ آغاز و با غزل شاه شهیدان از نیره السادات هاشمی پایان می یابد. (در حیرت کویر به باران رسیده ام/ شادم که این چنین به بهاران رسیده ام/ امشب در این کشاکش زیبای ابر و باد/ خیس غزل به نقطة طوفان رسیده ام)

در بخش مثنوی های کتاب، مثنوی «افسوس بسیط واژه محدود است»، از اسماعیل امینی را می خوانیم: آتش بزن ای شراره در جانم/ ای شعله بی امان بسوزانم/ طوفان بلا ! درنگ کن امشب/ در کاسه ما شرنگ کن امشب/ و مثنوی هایی از نجمه زارع، حمید محسن پور، حسن هدایتی، عباس احمدی و ...

بخش آخر کتاب به سپیدسرایی و رباعیات اختصاص دارد که شعرهای سپیدی از مریم سقلانی، مریم خاکبازان، آزاده سقلانی و ... آمده اند؛ شعر سپیدی از مریم سقلانی چنین است: خدا بود و خون خدا/ و اسبی رها در باد/ و گوی قتلگاه/ و شعله های به خاکستر نشسته شقاوت و ... 

در بخش رباعیات، چند رباعی از نغمه مستشار نظامی و علی حاجتیان فومنی آمده است که زیبا به وصف عاشورایی حسینی نشسته اند: می آمد و آب هم به پایش افتاد/ در حنجر خشک نی، ندایش افتاد/ آمد و علقمه عطشناک لبش/ می رفت و در آب، دستهایش افتاد/ رباعی از نغمه مستشار نظامی و رباعی از علی حاجتیان فومنی پایان بخش کتاب است: وقتی که همه به سنگ عادت کردند/ در پیلة عافیت اقامت کردند/ از صحنة کربلا ملائک با سوز/ هفتاد و دو آیه را تلاوت کردند.

به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، انتشارات «سوره مهر» حوزه هنری، یکی از پرکارترین انتشارات در چاپ کتاب‌های عاشورایی به شمار می‌رود.

ماه محرم، ماه عزاداری سید و سالار شهیدان امام حسین (ع)، از جنبه‌های مختلف مورد توجه کارشناسان حوزه‌های گوناگون فرهنگی، هنری و ادبی قرار گرفته است. یکی از مهم‌ترین عرصه‌‌هایی که آیینه‌ای شده تا بلکه در اندازه و توان خود بتواند جلوه‌هایی از این واقعه عظیم را نمایان کند،‌ ادبیات است.‌

عاشورا در ادبیات، به ویژه در شعر بیش از هر عرصه دیگری بازنمایی شده است؛ از اشعاری که از قرون گذشته هنوز بر سر زبان‌‌هاست گرفته تا اشعاری که شاعران معاصر با تمام شور و شوق و دغدغه‌ای که دارند روانه بازار کتاب کنند، تا به دست مشتاقانش برسد. بخشی از کتاب‌های عاشورایی انتشارات «سوره مهر» که به حوادث روز واقعه می‌پردازند، در قالب شعر بوده و ادای دینی هستند از شاعران شناخته‌شده متعهد کشورمان که در ادامه،‌ به معرفی برخی از این کتاب‌ها می‌پردازیم.

من می‌گویم شما بگریید

کتاب «من می‌گویم شما بگریید» مجموعه‌ای از مرثیه‌های عاشورایی است که علیرضا قزوه گردآوری کرده است. مرثیه‌های عاشورایی این کتاب از سیف فرغانی، مولانا جلال‌الدین بلخی، محتشم کاشانی، اقبال لاهوری و شاعران صاحب اثر معاصر همچون حمید سبزواری، محمدعلی مرادش و ده‌ها شاعر معروف و مشهور دیگر و شاعران نوقلم است.

قزوه این مجموعه را در پنج فصل تدوین کرده که فصل اول آن اختصاص دارد به این حسین کیست، با کربلا، با حسین و فصل دوم را با «ای پدرجان همرهان بستند بار...» به شهیدان هاشمی، حضرت علی‌اصغر، حضرت علی‌اکبر و حضرت ابوالفضل العباس (ع) اختصاص داده است.

قزوه فصل سوم را به ناله عشق است و آتش می‌زند (دمی با اصحاب وفادار امام حسین(ع))، فصل چهارم را به گودال قتل‌گاه پر از بوی سیب بود و فصل پنجم را به زینب اسیری رفت و ما بر جای بودیم شامل وقایع بعد از عاشورا اختصاص داده است. این کتاب در ۲۶۳ صفحه و پنج فصل به همت انتشارات «سوره مهر» در سال ۱۳۹۰ منتشر شده و همچنان از کتاب‌های پرطرفدار اشعار عاشورایی محسوب می‌شود.

نامه‌های کوفی

مجموعه شعر «نامه‌های کوفی» سروده سعید بیابانکی که در سال ۱۳۹۰ از سوی انتشارات «سوره مهر» به چاپ رسیده در سه فصل تهیه و تنظیم شده است که در هر فصل آن تعدادی از اشعار جای گرفته‌اند. فصل اول با عنوان «خیزرانی» شامل هفت شعر است که عناوین آن‌ها انتظار، آفتابگردان، شب دنباله‌دار، بوسه و عطش، خیزرانی، تشت زر و گل قاصد است. فصل دوم با عنوان «سیاه و سفید» ۲۷ شعر دارد که برخی از عناوین این اشعار پلنگ، سیاه و سفید، قاصدکان، ای بغض ناصبور، وطن، کلاغ پر، زنده به گور، نیمه خاموش، خانه پدری، کوچ، لاله و لادن و ... است.

«نامه‌های کوفی» عنوان فصل سوم کتاب است که ۲۵ نامه به صورت شعر در این فصل آمده و مؤلف، اشعار فصل سوم را به محرم و فاجعه کربلا اختصاص داده است.

آغاز روشنایی آینه

کتاب «آغاز روشنایی آینه» ترکیب‌بند بلند عاشورایی از سیدعلی موسوی گرمارودی است که به همراه بخش‌هایی درباره این سروده منتشر شده است. این کتاب در حوزه هنری استان تهران تولید و توسط انتشارات «سوره مهر» منتشر شده است. در این کتاب اما در کنار نقد و نظرهایی که توسط اهالی ادبیات بر این اشعار صورت گرفته است،‌ می‌توان بخش‌هایی دیگر را هم مطالعه کرد که به نوعی بیانگر نوع نگاه شاعر به شعر آیینی است. در همین راستا نوشتار موسوی گرمارودی بر چگونگی شعر عاشورایی در گذر زمان و در دوران مختلف و اشاره به شاعرانی که در موضوع عاشورا سروده‌هایی داشته‌اند با محوریت نگاه به شعر عاشورایی «باز این چه شورش است» محتشم کاشانی و نگاهی به شعر زنده‌یاد سیدحسن حسینی با نام «شاعری در تصرف شعر» و همچنین شعرهای آیینی زنده‌یاد قیصر امین‌پور دارد.

عشق علیه‌السلام

«عشق علیه‌السلام» مجموعه شعرهای عاشورایی علیرضا قزوه از چهار دفتر «مرگ مهربان»، «عشق علیه‎السلام»،«پشت هر سنگ خداست» و «دو نیمه حوا» به همراه تعدادی ترانه و یک قصیده است. این مجموعه همچنین شامل چند ترانه با عنوان‌های «شب‌بوها»، «زیارت»، «بچه‌های خط اول»، «ستاره‌ها» و «چشم به راه» و قصیده «هوای کعبه» است.

این کتاب،‌ نخستین‌بار توسط انجمن شاعران ایران در سال ۸۴ منتشر شد، اما تجدید چاپ آن به انتشارات سوره مهر واگذار و با طرح جلدی جدید منتشر شد و اکنون نیز جزو پرفروش‌هاست.

هر طرف آواز غم

کتاب «هر طرف آواز غم» که در خرداد ۱۳۹۱ منتشر شده و حاصل زحمات متین رضوانی‌پور بوده،‌ یکی از کتاب‌های ارزشمند در زمینه ثبت نغمه‌ها و اشعار مورد استفاده نوحه‌خوانان است. «هر طرف آواز غم» حاوی ۷۲ نوحه‌ معروف از نوحه‌خوانان شهر شوشتر درمورد واقعه کربلاست.

آوانگاری علی شادکام و ثبت این نغمه‌ها در قالب موسیقی، این کتاب را تبدیل به اثری ارزشمند و ماندگار برای علاقه‌مندان موسیقی و نغمه‌های مذهبی کرده است. نوحه‌خوانان شوشتر به دلیل تسلط خود به آواهای بومی و سنن مردم استان خوزستان، ‌سال‌هاست برگزارکننده یکی از پرشور‌ترین مراسم‌ عزاداری در ایام محرم و روز عاشورا هستند و این کتاب، ‌نمایانگر گوشه‌ای از هنر ناب نوحه‌خوانان این شهر تاریخی ایران است.

طلسم سنگ

کتاب «طلسم سنگ»، اثر سیدحسن حسینی است که شامل مجموعه‌ای از شعر و نثر گذشته و امروز درباره حماسه کربلا بوده و در ۱۰ عنوان مجزا ارائه شده است. محتوا و مفهوم نوشته‌های عاشورایی این کتاب در برگیرنده مطالبی است چون جاودانگی و ماندگاری نام کربلا در عرصه جهان، شیفتگی و عشق به شهادت در رکاب امام‌حسین(ع)، بیان گریه و اندوه بر خیمه‌گاه امام حسین(ع) در شامگاه عاشورا، تصویری بر شهادت حر و مردانه جنگیدنش، گرامیداشت پیرترین شهید کربلا حبیب‌بن مظاهر، به یاد سقای کربلا و دستهایی که ناجوانمردانه از بدنش جدا شد، تصویرنامه‌ای از شهادت حضرت عباس(ع)، تنهایی و بی‌یار و یاور ماندن امام حسین(ع) پس از شهادت یارانش، به یاد دردها و صبوری‌های شیرزن کربلا حضرت زینب(ع)، به یاد چهارمین امام حضرت امام سجاد(ع)، اسیری و گرسنگی اهل بیت امام‌حسین(ع) از کربلا تا هفت منزل، خون‌بهای امام‌حسین(ع)، ادامه راه حسین(ع) و جهان‌شمولی درس آزادگی و جهاد در راه خدا.

راز رشید

کتاب «راز رشید» مجموعه شعرهای عاشورایی به انتخاب محمدرضا سنگری است که در آن اشعار شاعرانی چون سیدحسن حسینی، علی موسوی گرمارودی، علی معلم، قیصر امین‌پور، مصطفی رحماندوست، افشین علاء، سعید بیابانکی، عمران صلاحی و ... جمع‌آوری شده است. این کتاب در سه مطلع و در قالب‌های غزل، قصیده، مثنوی و رباعی تنظیم شده است.

در مطلع اول این کتاب، برگزیده آثار عاشورایی شاعران برجسته همچون علی معلم و سیدحسن حسینی آمده و مطلع دوم به برگزیده شعرهای عاشورایی کودک و نوجوان اختصاص دارد. مطلع سوم نیز به آثار برگزیده شاعران جوان که در همایش ادبی هنری عاشورا حضور داشتند، اختصاص یافته است.

ناشر : انتشارات سوره مهر