کتاب شط شراب

جمع آوری و انتشار دستور العملهای اخلاقی، عرفانی، سلوکی و تربیتی علما و عرفای والامقام یکی از شاخه های فعالیت انتشارات تراث است و پیش از این، سخنان بزرگانی چون حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، آیت الله شیخ علی پهلوانی و بانو مجتهده امین را منتشر کرده بود و اکنون سخنان عالم و فقیه عارفی چون آیت الله بهجت در کتاب «شط شراب» جمع آوری شده است.

اگرچه مقام این عارف بلندمرتبه زبانزد خاص و عام است اما در پشت جلد کتاب سخنی از رهبر معظم انقلاب درج شده است که نشان دهنده ضرورت مطالعه سخنان و کلمات آیت الله بهجت است. رهبر انقلاب فرموده اند:

«جوان امروز حوزه، بیش از گذشته به مسئله تهذیب نیازمند است. جوان ما در حوزه علمیه، جوان طلبه، چه دختر چه پسر، نیازمند تهذیب است. ما قله های تهذیب داریم؛ در همین قم، مرحوم میرزا جواد آقا ملکی، مرحوم علامه طباطبایی، مرحوم آقای بهجت، مرحوم آقای بهاءالدینی. حرفهای اینها خودش یکی از شفابخش ترین چیزهایی است که می تواند انسان را آرام کند، به انسان آرامش بدهد، روشنایی بدهد، دلها را نورانی کند. عمده این است که دل زنگار گرفته را یک زبان معنوی، یک سخن برخاسته از دل شفاببخشد و این زنگار را برطرف کند».

بنابراین می توان سرِّ توصیه نویسنده به استفاده از این کتاب به عنوان یک کتاب بالینی را که در مقدمه کتاب آورده شده دانست:

«اینگونه کتاب ها باید بصورت بالینی باشد، یعنی در هر شب چند کلمه ای از آن مطالعه شود و با تدبر و تفکر در آن، همانند غذای جسمانی هضم شود و نقص ها و ضعف های روحی و معنوی و معرفتی برطرف گردد...»

اما کتاب با مقدمه ای آغاز می گردد که به زندگی، دوران تحصیل تحصیل، اهمیت و جایگاه آیت الله بهجت می پردازد. این مقدمه به خودی خود بسیار خواندنی است چرا که جزئیاتی متقن و قابل اعتماد از زندگی و نگاه آن عارف بزرگ را پیش روی خواننده می گذارد.

علاوه بر حالات عرفانی و دستورالعمل های اخلاقی، در جای جای کتاب به مطالبی بر می خوریم که پرده از اهمیت و جایگاهی که عرصه های اجتماعی و سیاسی نزد ایشان داشته بر می دارد و تصویر ناصوابی که برخی تلاش دارند از ایشان به عنوان یک عالم بی توجه به این عرصه ها بسازند را برهم می زند. برای مثال در صفحه 52 از قول حجت الاسلام سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان میخوانیم:

«چند ماه قبل از شروع جنگ سی و سه روزه توسط یکی از طلاب لبنانی به بنده توصیه فرمودند که: «از حالا به بعد این دعا را همیشه بخوان که آن دعا این بود: «اللهم اجعلنی فی درعک الحصینه التی تجعل فیها من ترید»، سه بار در صبح و سه بار در شب؛ و از طریق واسطه ای پیام دادند که مطمئن باشید در این جنگ پیروز خواهید شد»

اما بعد از این مقدمه پر و پیمان و خواندنی، نوبت به متن کتاب که همان 754 کلمه از آیت الله بهجت است می رسد. ضرورت اهتمام به قرآن و عترت، مواظبت بر نماز اول وقت و وصول به کمالات، خیرات برای اموات، حل نمودن مشکلات در کنار قبر استاد، ذکر الله و مصادیق آن، عمل به یقینیات، کمک رسانی به نیازمندان، مراقبت نسبت به اعمال ریز و درشت، پشتکار در تحصیل علم، ابتلائات و طرق رهایی از آن، صبر در برابر کمبودها و... برخی از موضوعاتی است که در این بخش میتوان از زبان آن عارف واصل نکات و دستورالعمل هایی را یافت.

در انتهای کتاب نیز فهرست موضوعی جامعی گنجانده شده که کمک می کند در صورت نیاز مخاطب بتواند خیلی سریع به کلمات گفته شده پیرامون یک واژه یا موضوع دسترسی پیدا کند.

بخشی از کتاب:

ایشان در نجف، در درس استادان بزرگ نجف از داد و فریاد‌کن‌ها و بحث کنندگان قوی بوده است، ولی پس از آشنایی با استاد اخلاقی، مرحوم حاج میرزا علی آقا قاضی –رضوان الله علیه- سکوت را بر سخن گفتن در تمام اوقات، ترجیح داد...

ده سال این روش را ادامه داد تا آنکه حالات عجیبی به ایشان دست داد. شیاطین انسی در نامه‌ای برای پدرشان نوشتند و پدرشان در نامه‌ای به ایشان نوشت: «من راضی نیستم غیر از واجبات، عملی از اعمال عبادی انجام دهی، باید درس بخوانی». وقتی نامه به دست ایشان می‌رسد، آن را خدمت استاد می‌برد و می‌گوید: چه کنم؟ ایشان می‌فرماید: از چه کسی تقلید می‌کند، لذا خدمت آیت الله شیخ محمدحسین اصفهانی –که استاد و مرجعش بوده- می‌رود و قضیه را می‌گوید. شیخ می‌فرماید: «هرچه پدرت گفته، بدان عمل کن»، لذا مدت زمانی، شاید تا پایان حیات پدرش، جز درس به هیچ مستحبی عمل نمی‌کرده است».

علاوه بر حالات عرفانی و دستورالعملهای اخلاقی، در جای جای کتاب به مطالبی بر می‌خوریم که پرده از اهمیت و جایگاهی که عرصه‌های اجتماعی و سیاسی نزد ایشان داشته بر می‌دارد و تصویر ناصوابی که برخی تلاش  دارند از ایشان بعنوان یک عالم بی‌توجه به این عرصه‌ها بسازند را برهم می‌زند. برای مثال در صفحه 52 از قول حجت الاسلام سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان میخوانیم:

«چند ماه قبل از شروع جنگ سی و سه روزه توسط یکی از طلاب لبنانی به بنده توصیه فرمودند که: «از حالا به بعد این دعا را همیشه بخوان که آن دعا این بود: «اللهم اجعلنی فی درعک الحصینه التی تجعل فیها من ترید»، سه بار در صبح و سه بار در شب؛ و از طریق واسطه‌ای پیام دادند که مطمئن باشید در این جنگ پیروز خواهید شد.

مولف : محبوبه ابوالحسنی

ناشر : انتشارات تراث