کتاب رسائل معرفتی النبوات و المنامات

از مجموعه رسائل معرفتی علامه سید محمدحسین طباطبایی(ره)

رساله شریف النبوات و المنامات از استاد عظیم الشأن علامه سیدمحمدحسین طباطبایی(ره) ذیل عنوان کلی «رسائل معرفتی علامه طباطبایی» تعریف می شود. حدود ده رساله از مجموعه آثار مرحوم علامه طباطبایی(ره) در کنار یکدیگر منظومه‌ای منسجم را شکل می‌دهند که تصویری روشن از منطق معرفتی و سلوکی این بزرگوار و سلسله جلیله اساتید مکتب مرحوم ملاحسینقلی همدانی(ره) ارائه می‌کند.

رسائل ثلاث توحیدی، رساله وسائط، رساله الإنسان، رساله الولایة و رساله اعتباریات دیگر رساله‌های این منظومه معرفتی- سلوکی است. معظم‌له در این آثار طی یک بیان موجز و در عین حال مستدل، بدون آنکه درگیر کرّوفرّ برهانی فلسفه یا حیث و بیث مفهومی و زبانی عرفان شود، رندانه اصل مدعای خود را که میراث درک محضر استادش مرحوم آیت‌الله آقا سیدعلی قاضی(ره) بوده، به روانی و شیوایی به قلم درآورده است. اصل مدعا تبیین حقیقت توحید قرآنی است که به میزان اتصال و اتحاد با مقام ولایت در قلب سالکین و مؤمنین مستقر می‌شود.

اما مرحوم علامه طباطبایی(ره) این مدعا را چونان صرفِ یک نظریه البته بلند و عمیق معرفتی بیان نمی‌دارد؛ بلکه آن‌را در مقام اصل و اساس کیان اسلام و روح حیات انسان طرح می کند که بدون آن هیچ حرکتی در هیچ جهتی به سرانجام نمی‌رسد و بلکه بساط عالم و آدم برچیده می‌شود. لذا عنوان «رسائل معرفتی» در واقع مشیر به این معناست که اگر چکیده انسانیت انسان در معرفت اوست، تمام معرفت در کلمه توحید و درک حضور حق به واسطه اتحاد با ولایت قرار گرفته است.