کتاب رساله محبت

کتاب رساله محبت به انضمام ۹ كلام در باب معارف الهی  با تبيين مضامينی در زمينه ايمان حقيقی، عقل، علم و ادراك به بررسی تحولات قلبی انسان، حالات آن، محبت و آثارش در فرهنگ اسلامی می‌پردازد. 

نويسنده ايمان حقيقی را مربوط به دل‌ها دانسته و با اهتمام به آموزه‌های قرآنی، وصف و شأن آن را از آيات به اثبات رسانده و آن را ويژگی اصلی مؤمنان معرفی كرده است.

عشق در تداول عامه عبارت است از هیجان و شوق مستمر و غلبه محبت نسبت به محبوب که اوج آن وصال با محبوب اسـت، امّا در اصطلاح حکما و عرفای اسـلامی، مخصـوصاً در ایران، غالبـاً مرادف و معـادل وَدّ و حتّی حُبّ به کار می رود وآن را عبارت می دانند از میل طبیعی شدید به آنچه مطلوب و لذت بخش طبع اسـت و سبب آن ممکن است خودپرستی یا جلب نفع باشد یا علاقه به خیر و جمال و نیکی، یا حتّی توافق و تناسب روحانی و معنوی؛ و آنچه منشأ عشـق الهی شمرده شده است همین توافق روحانی و معنوی است.

در اندیشة اسلامی حتّی ایمان حقیقی از جنـس محبّت است: ایمان حقیقی وصف دل و شأن آن است، همچنین عبادت اصلی و علم و ادراک نیز در اصل وصف دل و شأن آن است. محبّت آثار و آدابی دارد و ریشـه های آن را در شریعت و آیین های عبـادی و معـارف اسـلامی می توان جست وجو کرد که در این کتاب به آن پرداخته شده است.

آنچه قرآن در اين زمينه بيان می‌كند و اسراری كه در اين آيات نهفته است، چيزی نيست كه بتوان در گفته‌ها و نوشته‌ها آورد؛ زيرا علاوه بر اينكه حقايق نوری و مقاصد عاليه قرآن كريم در اين حوزه مانند زمينه‌های ديگر، از ما پوشيده است، آن مقدار هم كه فهميده می‌شود، ممكن نيست همه آن به گفته و نوشته بيايد.برای این که این قسمت به افرادی اختصاص دارد که از مکاشفات و مشاهدات صحیح برخوردارند، یعنی یافتنی است و گفتنی و شنیدنی محسوب نمی‌شود. قسمتی هم بسیار دقیق و عمیق است و برای اکثر اشخاص قابل فهم و هضم نیست و قسمتی نیز که می‌شود گفت و فهمید، احتیاج به شرح و بسط طولانی دارد.

چرا كه اين قسمت به افرادی اختصاص دارد كه از مكاشفات و مشاهدات صحيح برخوردار هستند؛ يعنی يافتنی است و گفتنی و شنيدنی محسوب نمی‌شود. قسمتی هم بسيار دقيق و عميق است و برای اكثر اشخاص قابل فهم و هضم نيست و قسمتی نيز كه می‌شود گفت و فهميد، احتياج به شرح و بسط طولانی دارد.

مؤلف در بخش اول كتاب در شش فصل «ايمان حقيقی، وصف دل و شأن آن است»، «عبادت اصلی، وصف دل و شأن آن است»، «علم و ادراك، در اصل، وصف دل و شأن آن است»، «تحول دل و حالات و آثار و آداب»، «محبت»و «آثار محبت و آداب آن»، به تبيين جايگاه دل در ايمان پرداخته است.

در بخش دوم، اين كتاب با بيان ۹ كلام «معارف در مخاطره دو عامل»، «ضرورت تبيين صحيح معارف»، «تصوير ناصحيح معارف و تبعات آن»، «روزه و ضيافت الهی»، «عبوديت»، «آيت خواب و آيت‌های موجود در آن»، «كتاب يا صحيفه عمل انسان»، «خواب دنيا و غفلت از عالم عهد» و «حذف­ها و تعبيرهای سؤال‌برانگيز» به بيان معارف الهی می‌پردازد.

مولف : آیت الله استاد محمد شجاعی

ناشر : انتشارات سروش