این کتاب به هدف شرح یک سوم نخست رساله‌ای قرآنی از مرحوم آیت‌الله میرزا مهدی اصفهانی (ره) نگاشته شده است.
در ابتدای کتاب، در مقدمه‌ای مبسوط، طرحی کلی تحت عنوان «روش‌شناسی فهم مکتب معارفی میرزای اصفهانی» ارائه شده که شیوه‌ی کلی برخورد با تعالیم این فقیه معارفی را تبیین می‌کند.
بخش اول کتاب در قالب دو فصل تنظیم شده است. در فصل اول در این باره بحث شده که قرآن کریم آیه‌ی خداوند متعال است و باتوجه‌به اصل «عدم شباهت خدا و مخلوقات»، برخورد اولیه‌ی ما با این فعل الهی نیز باید در همین چارچوب تعریف شود. با این رویکرد مفصلاً در این باره بحث شده که اصل اولی در برخورد با کلام بشری با اصل اولی در برخورد با کلام الهی تفاوت جدی دارد و نتیجه گرفته شده که در گام‌به‌گام استفاده از کلام الهی، جاری کردن قواعد عقلایی تخاطب، نیازمند دلیلی مستقل است و نمی‌توان آن را اولاً تابع قواعد عقلایی دانست. در فصل دوم، قسمت نخست از رساله‌ی تبارک، نقل و ترجمه شده است و سه مطلب مهم در آن موردتوجه قرار گرفته است. مطلب اول: «نور بودن قرآن»، مطلب دوم: «تحدی نکردن قرآن به فصاحت و بلاغت» و مطلب سوم: «بررسی دو صفت قرآن و فرقان» برای کلام‌الله مجید.
بخش دوم به تبیین حجیت جمعیه‌ی قرآن و اهل‌بیت علیهم‌السّلام پرداخته است. در فصل اول این بخش در مورد تعویل بر منفصل در کلام بشری در قالب قواعد حاکم بر افتا و تعلیم بحث شده است. در فصل دوم تمرکز بر ابطال حجیت انفرادی و اثبات حجیت جمعیه‌ی کتاب و سنت است. با همین رویکرد اولاً این ادعا به اثبات رسیده که حجیت جمعیه صفت فراگیر کل قرآن است. ثانیاً اشکال دور به آن وارد نیست. ثالثاً حجیت ظواهر قرآن هرگز به نحو استقلالی نیست و رابعاً موارد مختلفی از محل بحث حجیت جمعیه بیرون است.
در فصل سوم این بخش بنای تعویل بر منفصل در قرآن تحلیل شده و عقلایی بودن آن به اثبات رسیده است و همچنین تبیین شده که دیدن تعویل بر منفصل تلازمی با خلاف ظاهر معنا شدن عمده‌ی آیات شریفه قرآن ندارد. در فصل چهارم، روایات عرض مورد بررسی قرار گرفته و در پرتو آن اثبات شده که مرحوم میرزا در ظواهری که یاس از دستیابی به قرینه منفصلی ذیلشان برقرار است قائل به توقف نیستند. به‌علاوه سه قسم: محکمات و نصوص، ظواهر و متشابهات موردبحث قرار گرفته است.
در آخرین بخش کتاب، قسمت دوم از متن رساله‌ی تبارک نقل و ترجمه شده که بررسی چهار مطلع درباره‌ی قرآن را بر عهده دارد: «منزه بودن کلام خدا از شباهت با کلام بشر»، «بالاتر بودن افق کلام خدا از کلام مخلوق»، «اشتمال قرآن بر همه‌ی معارف و برای همگان در هر زمان و مکان» و «تثبیت مقام خلیفه خدا از طریق قرآن».
