طاهره صفارزاده شاعر، نويسنده، مترجم و قرآن پژوه معاصر است، که خدمات شايان و ارزنده اي در زمينه هاي يادشده از خود به يادگار نهاده است. وي به ترجمه قرآن کريم به دو زبان فارسي و انگليسي پرداخته است. اگر چه از نظر رعابت قوانين و فنون ترجمه اشکالات زيادي بر هر دو ترجمه او مي توان گرفت؛ اما بايد اين نکته را نيز در نظر داشت که ترجمه صفارزاده از نوع ترجمه تفسيري است؛ و بي ترديد نوع ترجمه بر گزينش معادل ها تاثيري به سزا نهاده است. در اين مقاله مقايسه اي ميان دو ترجمه قرآن صفارزاده به دو زبان فارسي و انگليسي، در حوزه هاي بلاغي، صرفي، نحوي و لغوي صورت گرفته است، و نتايج به دست آمده نشان از اين مطلب دارد که ترجمه انگليسي صفارزاده ترجمه دقيق تري است، زيرا جنبه تفسيري در ترجمه انگليسي به مراتب کمتر از ترجمه فارسي اوست، و مي توان گفت، ترجمه انگليسي او از نوع ترجمه آزاد مي باشد.
«آلفرد گیوم» در تقریظی که بر روی جلد کتاب ترجمه جن آرتور آربری درج شده تعجب آشکار خود را از ناشناس ماندن قرآن مجید به طور خلاصه اینگونه ابراز کرده است : «هیچ کتابی در تاریخ جهان به جز احتمالا کتاب انجیل به اندازه قرآن در تمدن بشری تأثیر شگرف ایجاد نکرده و در عین حال هیچ کتابی با امتیازات مشابه در مغرب زمین ناشناخته تر از قرآن نیست.»
مهمترین و آسانترین راه شناساندن قرآن مجید به مردم مغرب زمین تهیه ترجمه های روشنگر و قابل فهم عموم به زبان انگلیسی که یک زیان بین المللی است می باشد اما به دلایل ذیل این خدمت به محضر الهی تقدیم نگردیده است :
1 – ترجمه های قرآن کریم به زبان انگلیسی ، عموما توسط افراد غیر مسلمان انجام شده و در مواردی که نارسا بودن آنها مدلول غرض و تعصب مترجمان نیست ، به سبب عدم اطلاع از زمینه های فرهنگی و مطالعات آگاهی بخش ، از رساندن پیام و معنی عاجز مانده اند. برخی ها هم مثل جرج سیل (1734) اولین مترجم مشهور انگلیسی زبان مواد بهانه برانگیزی برای مبلغان مسیحیت فراهم آورده اند و یا مشهورترین مترجم غیر مسلمان ، جان آرتور آربری در مقدمه کتابش انگیزه ترجمه قرآن را در شیفتگی به زبان ادبی آن دانسته نه پیامهای زیبای آن.
2 – از مترجمان غیر مسلمان جای گله نیست بلکه دلیل عمده ناشناس ماندن قرآن مجید ، اشکال کم کاری در جوامع اسلامی است ، و آنگاه که سازمن چاپ و انتشارات سلطان فهد در صدد نشر و تبلیغ جهانی قرآن از طریق یک ترجمه جامع به زبان انگلیسی می افتد چنانکه در شرح بازنگری بر ترجمه مرحوم عبدالله یوسفعلی آمده است ، صاب نظران متوجه می شوند که اثر قابل ملاحظه ای در دست نیست و تنها راه چاره را در تصحیح و تکمیل همان ترجمه که حدود پنجاه سال قبل انجام شده می بینند.
3 – از مترجمان شیعی ، میر احمد علی اثری نسبتا جامع فراهم آورده اگرچه تحت تأثیر انگلیسی ادبی و قدیمی و اصطلاحات انجیلی ، ترجمه از صراحت و سادگی کافی برخوردار نیست به هر حال تحقیق عالمانه ای انجام گرفته است.
تفا وت اصلی این ترجمه با ترجمه های موجود در فارسی و انگلیسی جایگزینی معادل برای اسماء الحسنی در ارتباط با آیات قرآن مجید می باشد. هم چنین اصطلاحات فنی و تخصصی قرآن با درک معادل مناسب برای آنها جایگزین ترجمه های تحت اللفظی رایج قرار داده شده است.
مترجم محترم این اثر گرانقدر، ابزار کار خود را مطالعه و فیش برداری سی ساله از تفاسیر کشف الاسرار ، ابوالفتوح ، مجمع البیان ، مواهب علیه ، منهج الصادقین ، طبری ، سورآبادی ، نسفی ، کمبریج ، المیزان و نمونه بیان کرده است.
برای آن دسته از هم وطنان که انگلیسی را بهتر از زبان مادری می دانند و در عین حال مشتاق فراگرفتن قرآن هستند و نیز آن دسته از علاقه مندان که قدری فارسی و قدری انگلیسی می دانند مطالعه به دو زبان جنبه پژوهشگرانه خواهد داشت و خارجی ها هم که به واسطه نامفهوم بودن ترجمه های انگلیسی در اثر کاربرد زبان ادبی مغلق و یاری نگرفتن مترجمان از معلومات تفسیری ، در باره قرآن مجید ندانسته داوری می کنند طبعا بهره ای از کتاب خواهند داشت.به هر حال یک ترجمه سه زبانه در هر خانواده برای سن و سواد متفاوت مناسب است.
