کتاب تردید و توکل به شرح و بررسی صفت زشت شک و تردید انسان به خداوند بزرگ در مراحل مختلف زندگی پرداخته و آثار منفی این صفت را در دنیا و آخرت بیان نموده است. همچنین به شرح آثار پر برکت صفت توکل در تمام سختی های زندگی در دو عالم پرداخته است.
یکی از صفاتی که بسیار زشت می باشد تردید است باین معنا که انسان بالنسبه به خداوند شکاک باشد وتردید داشته باشد و در بعضی از روایات شکاک را کافر دانسته اند و بی اعیان دانسته اند و علت این تردید هم فکر نکردن در مصنوعات و مخلوقات خداوندی است و راه علاج این بلای خانمان سوز تخلیه و تحلیه است . بایدانسان فکر زیاد بکند و به همه چیز از دریچه خالق آن نگاه بنماید و دیگر ازراههای علاج آن مداومت بر نمازهای پنج گانه وروزه و حج و غیره می باشد. یکی از صفات بسیار پسندیده صفت توکل است باین معنا که انسان در این عالم تمام نظرش در جمیع کارها به خداوند باشد و تنها او را موثر بداند و البته این معنی با تمسک به اسباب منافاتی ندارد زیرا خداوند خود فرموده است ، هر کاری باید از طریق اسباب تحقق پیدا کند واین صفت مراتبی دارد .
اول : این است که خدا را وکیل خود بداند. دوم : اینکه هیچ چیزی را در عالم غیر از خدا نبیند عملی را برای خداوند انجام ندهد زیرا توکل با اخلاص تحقق پیدا می کند و با شرک اصلا سازگاری ندارد توکل از لوازم ایمان است البته توکل همانگونه که در امور دنیوی است باید در امور اخروی هم باشد یعنی من باید بالاخره امیدم به خدا باشد نه به نماز و روزه ام یا حج خودم و چه بسا اینکه تمام اینها موجب ورود به دوزخ بشود.
