بر گردِ وجود خورشید حکمت و عدالت، امیرمؤمنان علی(ع) افرادی جمع شدند که مقطعی از تاریخ را رقم زدند و نامِ اصحاب علی(ع) به آنها داده شد.
این افراد سه دسته اند: یاران باوفا و صدیق، افراد بی تفاوت که مدتی با امام بودند و سپس به انگیزه های مختلف بریدند، اما له یا علیه آن حضرت اقدام نکردند و دسته سوم هم کسانی هستند که همراه امام در جنگ و صلح شرکت کردند، اما پس از مدتی جاذبه های دنیا آنان را فریفت و یا در چنبره جهل و جمود و وسوسه ای شیطانی گرفتار آمدند و به مخالفت جدی با آن حضرت پرداختند.
اثر حاضر شرح زندگانی این سه دسته و عمدتاً دو گروه اوّل است که در این کتاب بر روی هم 1110 نفرند و به ترتیب الفبا نگارش شده است. ویژگی عمده آن، تأکید بر منابع کهن و قلم روان است.