کتاب فلسفه دین

علامه محمدتقی جعفري به انگيزه روشنگري و پاسخ به شبهات نوظهور، مباحث فلسفه دين را آغاز نمود و ريشه هاي تاريخي ، رواني و فلسفي دين را از منظرهاي جديدِ جامعه شناختي و معرفت شناختي مورد بررسي قرار داد. 

این نوشتار در بحث از فلسفه دین مباحث مهمی از جمله تعریف و قلمرو  دین، پلورالیسم دینی و نسبت بین علم و دین و سکولاریسم که این روزها در بسیاری از محافل بحث می‌شود را با طرح دیدگاه های غربی و نقد آن تبیین کرده است.

علامه در بخشی از این نوشتار درباره ارتباط بین فلسفه و دین و اینکه آیا علم و فلسفه از دین جدا هستند یا خیر، می‌نویسد که نظریه جدایی علم و فلسفه از دین به قرن نوزدهم و بیستم باز می‌گردد زمانی که مشاجرات و نزاع‌هایی بین مردم برای کسب شهرت اجتماعی و سوءاسفتاده از نوگرایی و کسب حقیقت ایجاد شده بود.

تضاد بین علم و دین در غرب به دلیل ارتباط خاص ارباب کلیسا با علم به وجود آمد دانشمندان غربی اعتراف کرده‌اند که هماهنگی علم و دین بین مباحث مختلف مطرح شد و مباحثی پیرامون اینکه علم مدیون دین اسلام است.

بنابراین علامه با تعریف جامع مفهوم علم، فلسفه، دین و حیات معقول به اتحادی بین علم و دین و فلسفه با این سه رکن رسید.

علامه اذعان می‌کند که تشویق دین اسلام به اتفاق تمام ناظران در تاریخ علوم آن اندازه تأثیرگذار بوده که علم را از سقوط حتمی نجات داده است و علم مدیون جدی دین اسلام است بنابراین بین دین و علم جنگی نیست و معنای دین چیزی غیر از توجه به مبدأ اعلی و تطبیق روش زندگانی با منطق صحیح خواست خدا، نیست.

براین اساس علم باید انسان و طبیعت را بشناسد و آن را وسیله‌ای برای زندگانی مادی و معنوی قرار دهد بنابراین براین اساس تعارضی بین دین و علم نیست.

در نهایت تفکیک علم از ارزش‌ها و بایدها و نبایدها آن چنان که هستند به هیچ وجه اثبات گر این مدعا نیست که ارزش‌ها و معنویات امور اعتباری و بی اساسی هستند. معنویات در واقع همه بایدها و شایدها امور اعتباری و بی اساسی هستند.

مولف :  علامه محمدتقی جعفری

ناشر : موسسه تدوین و نشر آثار علامه محمد تقی جعفری