کتاب واقعه کربلا به ضمیمه قیامهای پس از عاشورا به ویژه انتقام مختار

آنچه که در نگارش این کتاب از نظر ترتیب واقعه ی کربلا مورد توجه بوده است حرکت امام و اهل بیت علیهم السلام و یارانش می باشد، که این حرکت از مدینه آغاز و به مدینه نیز ختم می شود، و این حرکت در قالب پنج سفر صورت گفت:سفر اول: حرکت از مدینه بسوی مکه با هدف امتناع و سر باز زدن از بیعتبا یزید و روی آوردن به جایگاهی مناسب برای رساندن بیام خود به مسلمانان جهان در عدم بیعت با یزید و رد صلاحیت او برای خلافت بر مسلمانان، در قالب ملاقاتها، سخنرانیها و مکاتبات همچون نامه ای که به اهل کوفه و یا بصره ارسال فرموده اند.سفر دوم: حرکت از مکه بسوی عراق که بصورت ظاهر برای اجابت دعوت مردم کوفه که نامه های زیادی به حضرت نوشته، و نیز کسانی راکه برای دعوت از حضرت فرستاده بودند؛ و در واقع حرکت برای انجام رسالت عظیمی که بر عهده داشت و آن قیام عظیم بود در راه سعادت و آگاهی و بیداری انسانها و رفع فساد خطرناکی که گریبان مردم را گرفته بود، و چنانکه در بیان فلسفه ی قیام خود فرموده اند: «...انی لم اخرج اشرا و لا بطرا و لا مفسدا و لا ظالما و انما خرجت لطلب الاصلاح فی امه جدی صلی الله علیه وآله وسلم ارید ان آمر بالمعروف و انهی عن المنکر...» که پایان آن شهادت بود و حضرت کاملاً با خبر [ صفحه 24] بوده اند که خود می فرماید: رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: «شاءالله ان یراک قتیلا» و خود نیز فرمودند: «امرنی رسول الله بامر و انا ماض فیه» .سفر سوم: حرکت اهل بیت بسوی شام همراه با رسالت تبلیغ و رسانیدن پیام امام علیه السلام.سفر چهارم: حرکت از شام بسوی کربلا و اقامه ی ماتم و عزا برای عزیزان خود کنار مرقد مطهر امام علیه السلام و فرزندان و یاران عزیزشان بود.سفر پنجم: بازگشت بسوی مدینه.این سفرها محورهاییاسث که این کتاب بر اساس آنها تنظیم گردیده، و چون قبل و بعد از این سفرها و همچنین در بین آنها حوادث زیادی اتفاق افتاد، بخش اول کتاب را به 10 فصل تقسیم کردیم و در طی آنها به بیان رویدادها و حوادثی که رخ داده است پرداخته ایم.

ویژگیهای این نوشتار

1- ترتیب کتاب بر محور حرکت های امام حسین علیه السلام و اهل بیت از مدینه تا مدینه.

2- ذکر نام و مطالبی پیرامون منازلی که امام علیه السلام از مکه تا کربلا از آنها عبور کرده و بیان برخودهایی که امام علیه السلام با افراد در این منازل داشته اند

.3- جمع آوری و ذکر نام کسانی که در کربلا با امام علیه السلام به شهادت رسیدند بیش از 72 شهید مشهور.

4- ترجمه ی هر یک از اصحاب و یاران امام علیه السلام در متن و یادر پاورقی به مقدار ممکن که از مصادر استخراج و ذکر شده است.

5- ترجمه و شرح حال کسانی که به مناسبتی نام آنها در این کتاب مذکور گردیده است. [ صفحه 25]

6- ذکر نام افرادی که بهمراه امام حسین علیه السلام به کربلا آمد و لکن بعلل مختلف بشهادت نرسیده اند.

7- گردآوری و ذکر اسامی بعضی از زنان و کودکانی که بهمراه حضرت علی بن الحسین علیه السلام بعد از شهادت اسیر شده اند

.8- بیان منازلی که اهل بیت هنگام اسارت در مسیر شام بر آنها عبور کرده اند.

9- نقل روایات و احادیثی که حکایت از اطلاع امام علیه السلام از شهادت و وقایع بعد از آن می کند.لازم به تذکر است که مطالب فوق در دیگر مقاتل نیز آمده است، اما ترتیب و جمع آوری و دسته بندی آن از ویژگیهای این کتاب است.

نام کتاب :

توجه به این نکته ضروری است که نام این کتاب را از قرآن کریم اقتباس نموده ایم، زیرا خدای متعال در قرآن از رویدادهای گذشته تعبیر به «قصه» می کند و این واژه و مشتقات آن در موارد نسبتا زیادی در قرآن آمده است، بعنوان نمونه درباره‌ی اصخاب کهق می فرماید «نحن نقص علیک نباهم الحق»  .و همچنین قرآن آنچه که بر انبیا علیهم السلام گذشته است را با واژه ی «قصص» مطرح می کند، مثلا در سوره ی غافر می فرماید «و لقد ارسلنا رسلا من قبلک منهم من قصصنا علیک»  و در سوره ی نساء «و رسلا قد قصصنا علیک من قبل» و نیز در سوره ی هود می فرماید «و کلا نقص علیک من انباء الرسل ما نثبت به فوادک»  .و حتی به پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم دستور می دهد که «قصه ها» را برای مردم بیان کن که بیاندیشند [ صفحه 26] «فاقصص القصص لعلهم یتفکرون».و یا وقایع دیگر را نیز با همین نام ذکر کرده و می فرماید «ذلک من انباء القری نقصه علیک منها قائم و حصید» و «کذلک نقص علیک من انباء ما قد سبق»  .بهر حال واژه ی «قصه» به معنای تتبع اثر  و مراجعه به آثار و حوادث گدشته است، و حادثه ی کربلا و نهضت امام حسین علیه السلام یکی از بزرگترین قصه های تاریخ اسلام است که باید مورد توجه و دقت نظر قرار گیرد، و همانگونه که هدف از بیان قصه های قرآنی صرفا برای آگاهی و اطلاع نیست بلکه قرآن علت ذکر آنها را تفکر و اندیشه و یاعبرت ذکر می کند، قصه‌ی کربلا نیز که از رویدادهای بسیار مهم تاریخ اسلام و از بزرگترین انقلابهای الهی است نیز هر خواننده را به تفکر و اندیشه فرو برده و با ابعاد گوناگونی که در آن می باشد وسیله ی هدایت امت ها و جوامع بشری خواهد بود.

مولف : حجت السلام علی نظری منفرد

ناشر : انتشارات جلوه کمال