حَیاتُ القُلوب کتابی به زبان فارسی نوشته محمد باقر مجلسی (درگذشت ۱۱۱۰ق) عالم شیعی قرن ۱۱و ۱۲ است. این کتاب در برگیرنده سرگذشت مفصل انبیای الهی، تاریخ زندگانی پیامبر اسلام(ص) و امامان شیعه(ع) است. مجلسی در این کتاب به نبوت عامه، خلافت بلافصل امام علی(ع)، وجوب وجود امام، منصوب بودن و عصمت نیز پرداخته است. حیات القلوب به روش نقلی و عقلی و با بهره‌گیری از روایات نگاشته شده است.
این کتاب دربردارنده قصص انبیاء عظام(ع) و جانشینان آنان و بعضی از قصه‌های مذکور در قرآن و سیره رسول گرامی اسلام(ص) و وقایع مربوط به عصر بعثت و قبل از آن و همچنین بعد از بعثت تا هجرت و از هجرت تا رحلت آن بزرگوار، و نیز مسئله امام شناسی و وجوب وجود ائمّه(ع) و آیات درباره امامت می‌باشد.
انگیزه تألیف
علامه مجلسی در مقدمه کتاب، انگیزه خود را از نگاشتن این کتاب، ارائه کتابی جامع و همه جانبه در زمینه تاریخ زندگی رسول اکرم(ص)، سیره و اخلاق و معجزات و احوال و سرگذشت جنگ‌های پیامبر و نیز دلایل امامت و خلافت امامان شیعه و اخلاق و آداب پسندیده امامان و حضرت فاطمه(س) بیان کرده است.
البته تنها این مسئله انگیزه این نگارش نبوده است. بلکه از آنجا که بیشتر کتاب‌هایی که در این موضوع تا آن زمان به زبان فارسی نگاشته شده بود، بیشتر به روایاتی پرداخته شده بود که از کتابهای اهل سنت بود، احادیثی که بدون توجه به صحت یا عدم صحت سند یا محتوای آن گردآوری شده بود و تهمت‌ها و نسبتهای ناروایی به پیامبران عظیم القدر و اوصیای ایشان می‌داد، مجلسی لازم دید کتابی بنویسد که روایات آن از اصحاب امامان شیعه باشد تا از این نقیصه دور باشد.
ساختار و محتوای کتاب
این کتاب توسط علامه مجلسی در سه جلد نگاشته شده و با تحقیقات سید علی امامیان در قالب ۵ جلد و در ابواب و فصول متعددی منتشر شده است:
۱) جلد اول: امور و احوالی که در میان جمیع پیغمبران و اوصیای ایشان مشترک است.
فضائل و تواریخ و قصص آدم و حوّا(ع)
حضرت ادریس(ع) حضرت نوح(ع)
حضرت هود(ع) و قوم ایشان
حضرت صالح(ع)
حضرت لوط(ع)
ذوالقرنین(ع)
حضرت یعقوب و حضرت یوسف(ع)
حضرت ایوب(ع) حضرت شعیب(ع)
حضرت موسی و حضرت هارون(ع)
۲) جلد دوم:
حضرت حزقیل(ع)
حضرت اسماعیل که حق تعالی او را در قرآن، صادق الوعد نامید
حضرت الیاس و الیسع و ایلیا(ع)
حضرت ذو الکفل است
حضرت لقمان حکیم(ع)
اشمویل و طالوت و جالوت
حضرت داوود(ع)
اصحاب سبت
حضرت سلیمان بن داوود(ع)
قوم سبأ و اهل ثرثار
حَنظَله علیه‌السلام و اصحاب رَسّ
حضرت اِشعَیا و حضرت حَبَقّوق(ع)
حضرت زکریا و یحیی(ع)
حضرت مریم دختر عمران، مادر عیسی(ع)
حضرت عیسی بن مریم(ع)
اِرمیا و دانیال و عُزَیر(ع)
حضرت یونس بن مَتّی و پدر آن حضرت
اصحاب کهف و اصحاب رقیم
اصحاب اُخدود و پیغمبر مجوس
حضرت جرجیس(ع)
حضرت خالد بن سنان(ع)
احوال پیغمبرانی که تصریح به اسم شریف ایشان نشده است
نوادر اخبار غیر پیغمبران از بنی اسرائیل و غیر ایشان
