کتاب مدینة المعاجز که ترجمه کتا ب المدینة المعاجز الائمة الاثنی عشر و دلائل الحجج علی البشر میباشد که به قلم هاشم بن سلیمان بحرانی است.
سید هاشم توبَلانی بحرانی مشهور به علامه بحرانی از فقها، محدثین و مفسرین شیعه در قرن یازدهم و اوایل قرن دوازدهم هجری قمری و اهل بحرین است. او مرجعیت دینی و اجتماعی اهالی بحرین را بر عهده داشت. کتاب تفسیری البرهان فی تفسیر القرآن از اوست. شیخ حر عاملی صاحب کتاب وسائل الشیعه شاگرد اوست. بحرانى در 1107 يا 1109ق وفات يافت و پيكرش در توبَلى، در گورستان مشهور ماتينى به خاک سپرده شد.
نويسنده كتاب را به دوازده باب تقسيم كرده و هر بابى را به بيان معجزات يكى از امامان معصوم عليهم السلام اختصاص داده و مجموعاً بالغ بر دو هزار و شصت و شش معجزه از معجزات باهره ايشان را نقل كرده است. ذيل برخى از معجزات، روايات متعددى هم از مصادر و منابع معتبر فريقين كه برخى از آنها تاكنون به چاپ نرسيده است، نقل مى كند.
نويسنده در آغاز كتاب از بيش از صد كتاب كه در موضوع امامت تا زمان وى نوشته شده، نام مى برد و به آثارى چون: كتاب الامامة الكبير، ابراهيم بن محمد بن سعيد ابن هلال بن عاصم بن سعد بن مسعود ثقفى، كتاب الاستشفاء في الامامة، اسماعيل بن على بن اسحاق بن ابى سهل بن نوبخت، كتاب امامة على علیه السلام، ابن خالويه، كتاب الامامة، ابومحمد حكم بن هشام بن حكم، كتاب الامامة الكبير، فضل بن شاذان و... اشاره مى كند.
اين كتاب از فخيمترين آثارى است كه درباره معجزات ائمه اطهار عليهم السلام نگاشته شده است و از اين ويژگى مهم برخوردار است كه در اكثر موارد به نقل معجزاتى مى پردازد كه راويان شيعى و سنى در آن اتفاق نظر دارند و برخى رویات احادیث اين كتاب از رویات صحاح اهل سنت هستند.
عليرغم اين ويژگى در برخى موارد روايات تكرارى به چشم مى خورد مثلا حديثى را كه در مورد معجزات حضرت امیرالمومنین علیه السلام نقل مى كند به عينه در مورد معجزات حسنين عليهماالسلام نيز روايت مى كند.
علاوه بر اين در مواردى چند احاديثى نقل مى كند كه با مقام عصمت ائمه معصومين عليهم السلام ناسازگار است. همچنين در پاره اى موارد حديثى را ذكر مى كند كه هيچ اثرى از آن در آثارى كه تا زمان وى نگاشته شده موجود نمى باشد.
علامه بحرانى در سوم جمادی الاول سال 1090 هـ.ق از نگارش اين اثر فراغت يافته است. استنساخ اين اثر در سال 1290 هـ.ق به قلم على بن عباس قزوينى صورت گرفته و نخستين بار قبل از سال 1300 هـ.ق و بار دوم در سال 1300 هـ.ق به چاپ رسيده است.[۲]
نسخه خطى اين كتاب در كتابخانه آل عصفور بوشهر و نيز اداره اوقاف مركزى ايران نگهدارى مى شود كه متاسفانه نسخه اى ناقص است و تاكنون نسخه اى كامل از اين كتاب كه شامل تمام معجزات ائمه معصومين علیهم السلام باشد، بدست نيامده است.
